Een paar dagen geleden ging ik over de grens van twee-en-een-halve maand Uganda! Ik ben nu over de helft van mijn verblijf en dat vond ik eigenlijk nog niet eens zo slecht klinken. Ik dacht dat de tijd sneller ging, maar met nog meer dan twee maanden in het vooruitzicht typ ik nu dit verhaaltje op een geleende laptop van een andere vrijwilligster. Bittere noodzaak want we hebben al een week geen stroom, door een sterk staaltje Ugandees vakmanschap. De bisschop, eigenaar van het land waar mijn guesthouse op staat, had hout nodig en dus werd besloten dat een van de enorme prachtige bomen zou worden gekapt. Zo geschiedde, maar dat kon natuurlijk niet zonder dat deze boom precies op de elektriciteitskabels landde… Men stond erbij en keek er naar, en ik wist natuurlijk dat dit moest gebeuren! Alles gaat op z’n Afrikaans dus klimt er af en toe een Ugandees in de elektriciteitsmast om vervolgens weer naar beneden te komen met de boodschap: “Tomorrow power okay?”.
Op dit moment ben ik in Mukono, een uur ten oosten van Kampala en ik zit hier nu sinds 3 januari. Het guesthouse staat iets buiten de stad, op een groene heuvel vol bomen, vogels, apen en met hond en kat en 4 man sterk personeel. De slaapverblijven (banda’s) staan verspreid over het terrein en er is een gemeenschappelijk gebouw met keuken, badkamers en een grote veranda om buiten te zitten, een prachtig plekje om thuis te komen na het ziekenhuiswerk!
Eind december heb ik natuurlijk Kerst en Oud en Nieuw gevierd, maar ook voor de werknemers van Wagagai Flower Farm werd er op een zaterdag een personeelsfeest georganiseerd. De hele dag stond in het teken van fietsraces over het terrein, voetbal en pingpong, traditionele dansen, muziek, miss en mister verkiezing, verkiezing voor de mooiste traditionele kledij en na het lokale buffet ging de African Beat muziek aan en werd er tot in de late uurtjes onvermoeibaar gebounced op het grasveld met meer dan 1000 employees. Echt geweldig! De laatste dagen in de kliniek waren erg interessant omdat er dagelijks een chirurg in opleiding was, die in zijn vakantie (december/januari is hier grote vakantie) hier kwam werken al seen sort van huisarts, maar we hebben ook veel operaties gedaan. Voor het eerst heb ik geassisteerd bij liesbreukoperaties, keizersnedes en operaties van vrouwen met incomplete aborties, heel leuk om praktisch bezig te zijn en verd heel interessant! Voor de kerst moet ik afscheid nemen, maar ik kon terugkijken op een hele leerzame tijd in een leuke en gezellige kliniek, waar de goede organisatie en goede zorg voorop staan!
25 december en 31 december heb ik beide keren heel gezellig gevierd met Willemien en Maarten, kennissen uit NL die nu hier wonen. Willemiens kinderen Emilie en Jochem waren er ook en ook Joleen en Jacob, de een manager van de kliniek en de andere werkzaam op de flower farm waren er bij. Iedereen verantwoordelijk voor een gang, hadden we toch nog een 5 gangen diner! Helaas niet in de zon op het strand aan Lake Victoria, want het is hier al jaren lang traditie dat het op eerste Kerstdag regent, jammer maar helaas!
Tussendoor heb ik een weekje in Kampala gebivakkeerd in een hostel om wat meer mensen te leren kennen en heb ik veel leuke reisverhalen en tips gehoord dus de komende tijd kan ik niet stilzitten. In Kampala is ook de enige bioscoop van Uganda dus moest ik natuurlijk even Harry Potter zien, verder heb ik met Ugandese studenten het terrein/campus van Makarere University verkend en daarnaast is het gewoon best een fijne stad om lekker uit eten te gaan en uit te gaan.
25 december en 31 december heb ik beide keren heel gezellig gevierd met Willemien en Maarten, kennissen uit NL die nu hier wonen. Willemiens kinderen Emilie en Jochem waren er ook en ook Joleen en Jacob, de een manager van de kliniek en de andere werkzaam op de flower farm waren er bij. Iedereen verantwoordelijk voor een gang, hadden we toch nog een 5 gangen diner! Helaas niet in de zon op het strand aan Lake Victoria, want het is hier al jaren lang traditie dat het op eerste Kerstdag regent, jammer maar helaas!
Tussendoor heb ik een weekje in Kampala gebivakkeerd in een hostel om wat meer mensen te leren kennen en heb ik veel leuke reisverhalen en tips gehoord dus de komende tijd kan ik niet stilzitten. In Kampala is ook de enige bioscoop van Uganda dus moest ik natuurlijk even Harry Potter zien, verder heb ik met Ugandese studenten het terrein/campus van Makarere University verkend en daarnaast is het gewoon best een fijne stad om lekker uit eten te gaan en uit te gaan.
Begin januari ben ik dus naar Mukono gegaan en kreeg ik meteen een rondleiding door het nieuwe ziekenhuis. Dit is een public hospital, het grootstevan de 4 omliggende districten, en eigendom van de regering, wat betekent dat de zorg en de medicijnen gratis zijn. Er zijn 4 afdelingen in losse gebouwen voor male, female, paediatrics (kinderen) en een maternity department voor zwangere vrouwen en pasgeborenen. Op iedere afdeling is plaats voor 25-40 patienten maar wat me mee viel is dat het niet overvol is. Er is ook een operatiekamer waar vooral keizersnedes en buikoperaties worden uitgevoerd. Ik begon op Male Ward waar ik mee kon lopen met een Ugandese vijfdejaars geneeskundestudent, die ook in zijn vakantie hier een beejte bijklust. Van hem heb ik veel inzicht gekregen in de organisatie van het ziekenhuis want in de eerste week heb ik geen enkele dokter gezien, na mijn introductie op de eerste dag. Dr. Kiberu had toen wel even tijd voor me, om me wat uit te leggen over het ziekenhuis en over de meestvoorkomende ziektes. De allerbelangrijkste ziekte was ‘East African Time Management Disorder’, alles gebeurt op African Time, dus een afspraak om half 3 uur begint om 4 uur en de diensten van 8 uur worden afgelost als de volgende nurse er is, en dat kan ook makkelijk 9 uur worden!
 |
| Meisje met gebroken bovenbeen in tractie om het bot recht te houden |
In het hele ziekenhuis waar dus constant ongeveer 100 patienten opgenomen liggen en er dagelijks ook 250 ‘huisarts-patienten’ komen, werken 2 senior doctors… Echt verbijsterend. De eerste week heb ik op de mannenafdeling iedere ochtend de patienten gecontroleerd met Charles, de andere student, om te vragen hoe het met ze gaat en om eventueel aanpassingen te maken in het behandeling of te verwijzen naar het grootste ziekenhuis in Kampala. Als wij er niet zouden zijn, komt een doctor eens in de twee weken op de afdeling langs en in de tussentijd behandelen de nurses, en als het niet aanslaat, pompen ze er gewoon wat andere antibiotica in, om te zien of dat wel aanslaat. Overal lopen familieleden van de patienten rond, om bedden op te maken, de patienten te wassen en te koken of eten te geven, want dat zijn allemaal niet de taken van de nurses. Verder zijn er geen computers in het ziekenhuis te bekennen en in het laboratorium is alleen een microscoop om malaria in bloed te kunnen zien en een paar andere kleine testjes. Aan geldgebrek geen tekort…
Even een kleine opsomming van wat patienten: een man van wie een maand geleden een voet was geamputeerd na een gevecht, en nu nog steeds een enorme open, geinfecterde wond had aan zijn stomp, mannen met liesbreuken die al een week wachtten op een operatie, een man die na een open buik operatie voor een gedraaide dikke darm wat complicaties opliep (maar de chirurg zelf ik nooit komen kijken), veel malaria patienten, sikkelcel patienten die bloedtranfusie nodig hebben en natuurlijk veel HIV-patienten met bijkomende infecties (vrijwel altijd tuberculose en die patienten worden in de hoek van de zaal gelegd, bij wijze van ‘isolatie’), en , vooral op de mannenafdeling, veel brommerongelukken en geweldslachtoffers met hoofdletsel en fracturen. De hele tijd wordt je geconfronteerd met zowel grappige als treurige dingen: de dag na de nieuwjaarsreceptie was er geen enkele dokter te bekennen en op iedere ward maar 1 nurse, want het was ‘hangover day’, als je een x-ray wil aanvragen kom je erachter dat er geen foto-materiaal is, een patient die in elkaar is geslagen nadat hij betrapt werd tijdens diefstal en met handboeien aan zijn bed wordt gehouden, HIV patienten die er echt slecht aan toe zijn, maar die altijd nog niet willen dat familie of partners van ze weten dat ze AIDS hebben, gesprekjes met personeel over Nederland of het promiscue gedrag van Ugandezen (ze planten zich voort als konijnen en zijn verre van trouw) of een 24-jarige man die binnenkwam met een buik met een enorme lever en veel buikvocht en de volgende morgen levenloos in zijn bed lag..
Voor mij is het interessant om mee te lopen en alle gevallen te volgen, maar nog steeds is het af en toe wel moeilijk om niet de juiste testen aan te kunnen vragen, goede medicijnen voor te schrijven, of om iemand te verwijzen, omdat wij even niet weten wat we er mee aan moeten. Follow up bestaat hier ook niet echt dus je zult nooit echt weten hoe het afloopt… Zo dat waren even de dagelijke frustraties van een dokter in spe in Uganda!
Even een kleine opsomming van wat patienten: een man van wie een maand geleden een voet was geamputeerd na een gevecht, en nu nog steeds een enorme open, geinfecterde wond had aan zijn stomp, mannen met liesbreuken die al een week wachtten op een operatie, een man die na een open buik operatie voor een gedraaide dikke darm wat complicaties opliep (maar de chirurg zelf ik nooit komen kijken), veel malaria patienten, sikkelcel patienten die bloedtranfusie nodig hebben en natuurlijk veel HIV-patienten met bijkomende infecties (vrijwel altijd tuberculose en die patienten worden in de hoek van de zaal gelegd, bij wijze van ‘isolatie’), en , vooral op de mannenafdeling, veel brommerongelukken en geweldslachtoffers met hoofdletsel en fracturen. De hele tijd wordt je geconfronteerd met zowel grappige als treurige dingen: de dag na de nieuwjaarsreceptie was er geen enkele dokter te bekennen en op iedere ward maar 1 nurse, want het was ‘hangover day’, als je een x-ray wil aanvragen kom je erachter dat er geen foto-materiaal is, een patient die in elkaar is geslagen nadat hij betrapt werd tijdens diefstal en met handboeien aan zijn bed wordt gehouden, HIV patienten die er echt slecht aan toe zijn, maar die altijd nog niet willen dat familie of partners van ze weten dat ze AIDS hebben, gesprekjes met personeel over Nederland of het promiscue gedrag van Ugandezen (ze planten zich voort als konijnen en zijn verre van trouw) of een 24-jarige man die binnenkwam met een buik met een enorme lever en veel buikvocht en de volgende morgen levenloos in zijn bed lag..
Voor mij is het interessant om mee te lopen en alle gevallen te volgen, maar nog steeds is het af en toe wel moeilijk om niet de juiste testen aan te kunnen vragen, goede medicijnen voor te schrijven, of om iemand te verwijzen, omdat wij even niet weten wat we er mee aan moeten. Follow up bestaat hier ook niet echt dus je zult nooit echt weten hoe het afloopt… Zo dat waren even de dagelijke frustraties van een dokter in spe in Uganda!
 |
| Kippen plukken |
Verder doen we natuurlijk ook veel leuke dingen! Hier in het guesthouse zaten 7 andere Nederlanders en Belgen en iedere avond koken en eten we samen, of gaan we ergens eten, spelen we wat spelletjes, houden we een cocktail avond of gaan we in het weekend uit. Heel leuk om alle verhalen te horen van mensen die hier de meest uiteenlopende dingen doen, op gebied van rechten, handel, landbouw en koeien, computerlessen geven of in weeshuizen werken. Zo zijn we ook met z’n allen een dag naar een village geweest om met 14 –door een vrijwilliger gekochte en geslachte- kippen een feestmaal te maken voor 50 kinderen en 10 oude mensjes die anders eigenlijk nooit vlees eten, maar rijst met bonen. Vorig weekend ben ik met Andrea, een verpleegster uit Nijmegen die nu ook in mijn ziekenhuis werkt, naar Jinja geweest, een stad die aan het Victoria Lake ligt en waar de Nijl in Uganda begint. We hebben de hele zaterdag geraft op de eerste 30 kilometer van deze rivier, echt heel erg vet! Drie keer allemaal uit de boot gevallen, van watervallen van 6 meter gegaan met het rubberen bootje en natuurlijk ook gewoon lekker gezwommen in de Nijl. Andere tripjes staan alweer in de planning en ondertussen ben ik op zoek naar een andere plek om de volgende 3 weken door te brengen, omdat ik het eigenlijk wel heb gehad met dit ziekenhuis van nu. Het wordt waarschijnlijk een zeer goed en gespecialiseerd hospital voor kinder-neuro-chirurgie, Cure Childrens Hospital (google voor de geinteresseerden!). Ik ben erg benieuwd naar…
Midden februari wil ik richting het zuidwesten van Uganda vertrekken, waar veel mooie natuur is en alle wildparken zijn, om vervolgens via Kigali in Rwanda naar Tanzania te gaan voor het Serengeti Park en chillen op Zanzibar met Els, een vriendinnetje uit Amsterdam. De laatste week van maart komen m’n ouders en gaan we gorilla’s tracken, er zijn er nog maar 400 wild in de wereld, allemaal op de grens van Uganda en Congo. Kortom: ik vermaak me hier nog wel even!!!
